Asbest

Wat is asbest?

Asbest is een verzamelnaam voor een aantal mineralen van natuurlijke oorsprong waarvan chrysotyl (wit asbest) en crocidoliet (blauw asbest) de meest gebruikte zijn. Deze mineralen worden nog steeds via mijnbouw ontgonnen in een aantal landen. Asbest bestaat uit lange vezels die gemengd werden met verschillende bindmiddelen zoals cement, bitumen, karton en vinyl. Wanneer asbest echter vrijkomt uit deze bindmiddelen breken zij op in zeer kleine vezels en vormen zij een serieus gezondheidsrisico op langere termijn.

Gebruik van asbest

We kennen allemaal wel de asbestgolfplaten of leien als asbesttoepassing. Maar asbest werd daarnaast gebruikt in meer dan 3500 toepassingen. Asbest kende een groot gebruik vanaf de Tweede Wereldoorlog tot aan de jaren '80 maar mocht gebruikt worden tot 2001. De vele positieve eigenschappen van asbest liggen aan de basis van dit grootschalige gebruik ondanks de risico's dat asbest met zich meebracht. Er wordt geschat dat er nog 2.500.000 ton asbesthoudende producten aanwezig zijn in Vlaamse gebouwen.

We kunnen hierbij een onderscheid maken in twee soorten van asbest. Hechtgebonden en niet-hechtgebonden asbest. Zoals de naam al aangeeft zijn de hechtgebonden asbesttoepassingen producten waarbij de asbestvezels niet makkelijk kunnen vrijkomen. Hierdoor zijn ze minder schadelijk voor de gezondheid.

Voorbeelden van hechtgebondenasbest zijn golfplaten, leien, shingles, waterleidingen, onderdaken en andere waterwerende en weerbestendige toepassingen. Ook materialen die beschermen tegen zuren en chemische producten zijn vaak hechtgebonden.

Voorbeelden van niet-hechtgebonden asbesttoepassingen zijn RF-beplating, leidingisolatie, spuitasbest, ... Onder niet-hechtgebonden zitten hittebestendige producten, (elektrisch)-isolerend en brandvertragende asbesttoepassingen. Deze zijn vaak broos en er kan spontane emissie van asbestvezels optreden. Hierdoor vormen zij een gevaar op lange termijn.

Gevaren van Asbest

Begin jaren 1900 waren er al de eerste vaststellingen in Engelse asbest verwerkende fabrieken dat asbest gevaarlijk kon zijn. In 1930 werd asbestose al erkend in Engeland als beroepsziekte.

Bij langdurige blootstelling aan asbestvezels kan er door heen de jaren asbestose of stoflong ontwikkelen. Dit houdt in dat er bindweefsel in de longen wordt gevormd en daardoor de longinhoud verminderd. De symptomen van asbestose kunnen pas 10 tot 20 jaar na de blootstelling optreden waardoor het vaak al te laat is om nog in te grijpen.

De tweede meest voorkomende ziekte is de ontwikkeling van mesothelioom. Hierbij vormt er zich een tumor op het vlies rondom de longen. Een aantal asbest gerelateerde ziektes zijn erkend als beroepsziekten en er is ook een asbestfonds opgericht om de slachtoffers van asbest bij te staan.